Ανάμεικτες εντυπώσεις άφησε η παγκόσμια πρεμιέρα της παράστασης «Ο Όρκος της Ευρώπης» του Λιβανοκαναδού Ουαζντί Μουαουάντ, μία από τις πολυαναμενόμενες παραστάσεις του φετινού Φεστιβάλ Επιδαύρου, με τη Ζιλιέτ Μπινός.
Η Μπινός συμμετείχε το διήμερο 1-2 Αυγούστου σε ένα έργο που επιχειρεί να αναμετρηθεί με τη σκοτεινή ρίζα της βίας, αναζητώντας την καταγωγή της στον μυθολογικό πυρήνα της Ευρώπης και πραγματεύεται θέματα όπως ο διχασμός, η οικογενειακή ιστορία, ο ξεριζωμός και η αναζήτηση κάθαρσης, αντλώντας έμπνευση από την αρχαία τραγωδία.
Ο δημιουργός Ουαζντί Μουαουάντ είπε για την παράσταση: «Αυτό που θα ήθελα να πω είναι πως, είτε το δούμε ως μύθο είτε ως παραμορφωμένο είδωλο μιας αληθινής ιστορίας, η αρπαγή της Ευρώπης αποτελεί την πρώτη μεγάλη σφαγή, την αρχική βία. Μια γυναίκα αρπάζεται και μεταφέρεται αλλού, και πάνω σ’ αυτήν την αρπαγή θεμελιώνεται ένας ολόκληρος πολιτισμός. Από αυτή την πράξη ξετυλίγεται ένα νήμα βίας — ένα νήμα που διαχρονικά απλώνεται πάνω στα σώματα των γυναικών.
Η ξενόγλωσση παραγωγή, με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους, φαίνεται πως δεν έπεισε τον κόσμο κι έτσι η παράσταση της Παρασκευής είχε περί τους 4 χιλιάδες θεατές.
Ο ιστορικός και συγγραφέας Στάθης Καλύβας που παρακολούθησε την παράσταση εξήγησε σε ανάρτησή του γιατί το συγκεκριμένο έργο τον απογοήτευσε: «Ο όρκος της Ευρώπης» ομολογώ πως ήταν μια μεγάλη απογοήτευση: πορνογραφία της βίας, υστερία, φλυαρία, μαγική σκέψη, απόλυτη κοινοτυπία. Με μια λέξη, πιο κάτω δύσκολα γίνεται», γράφει χαρακτηριστικά.
Ολόκληρη η ανάρτησή του
«Τον Wajdi Mouawad τον εχω σε πολύ ψηλή υπόληψη εξαιτίας κυρίως του έργου του Incendies (Πυρκαγιές), μια συγκλονιστική όσο και ουσιαστική περιήγηση στον κόσμο της πολιτικής βίας. Το θεατρικό έγινε ταινία το 2010 σε σκηνοθεσία Denis Villeneuve. Είναι δύσκολη και σκληρή ταινία, αλλά απόλυτα εύστοχη και αναγκαία. Ένα αριστούργημα.
Πήγα λοιπόν στην Επίδαυρο με μεγάλη ανυπομονησία και ενθουσιασμό για να δω το έργο του “Ο όρκος της Ευρώπης” και ομολογώ πως ήταν μια μεγάλη απογοήτευση: πορνογραφία της βίας, υστερία, φλυαρία, μαγική σκέψη, απόλυτη κοινοτυπία. Με μια λέξη, πιο κάτω δύσκολα γίνεται.
Δεν θα έγραφα το σχόλιο αυτό αν δεν είχα τόση εκτίμηση στο προηγούμενο εργο του. Προφανώς, η προσπάθεια να ξεπεράσεις τον εαυτό σου αποδεικνύεται ενίοτε παγίδα. Αλλά και λόγω ερευνητικής ενασχόλησης με το θέμα, με ενοχλεί η διάδοση προβληματικών στερεότυπων που πλασάρονται για βαθιά σκέψη, του τύπου η ενοχή μεταδίδεται κληρονομικά, η λύση ειναι το αέναο (και πορνογραφικό) αυτομαστίγωμα, φύκια δηλαδή για μεταξωτές κορδέλες–και αφήνω τον τίτλο που ενώ δεν έχει σχέση με το περιεχόμενο (η “υπόθεση” αφορά κάποια φανταστική ασιατική χωρα) κλείνει το μάτι σε όσους ταυτίζουν την μαζική βία με τη Δύση».
