Μεγάλη επιχείρηση ελέγχων ξεκινά η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, βάζοντας στο μικροσκόπιο χιλιάδες επιχειρήσεις και επαγγελματίες που ζητούν επιστροφή φόρου ή ΦΠΑ. Το μήνυμα από την Εφορία είναι ξεκάθαρο: «Ό,τι επιστρέφεται, θα ελέγχεται». Κι αυτό γιατί τα ποσά που αιτούνται είναι τεράστια και σε κάποιες περιπτώσεις, όπως φαίνεται, είναι αρκετά «φουσκωμένα» ή τα αιτήματα είναι τελείως ψεύτικα.
Η ΑΑΔΕ έχει ήδη ετοιμάσει σχέδιο για 5.700 εξονυχιστικούς ελέγχους μέσα στους επόμενους μήνες. Από αυτούς, οι 4.200 αφορούν επιστροφές ΦΠΑ και οι άλλοι 1.500 σχετίζονται με αιτήματα για επιστροφή φόρου εισοδήματος από εταιρείες και νομικά πρόσωπα. Οι έλεγχοι δεν θα γίνουν στην τύχη. Θα βασιστούν σε συγκεκριμένα κριτήρια κινδύνου που έχουν ήδη εντοπίσει «περίεργες» περιπτώσεις. Για παράδειγμα, όταν ο τζίρος μιας εταιρείας δεν δικαιολογεί το ποσό της επιστροφής, ή όταν κάποιος ζητάει επαναλαμβανόμενα υπέρογκα ποσά. Ο στόχος της ΑΑΔΕ είναι διπλός: από τη μία να «κόψει» τα ύποπτα αιτήματα και από την άλλη να επιταχύνει τις επιστροφές για τους πραγματικά δικαιούχους. Και αυτό γιατί, όπως αναφέρουν οι ειδήμονες, τα εικονικά αιτήματα μπλοκάρουν τη διαδικασία και καθυστερούν τις επιστροφές ακόμα και για όσους έχουν δηλώσει καθαρά και με διαύγεια όλα τα στοιχεία τους.
Η τεχνολογία θα παίξει βασικό ρόλο σε όλη αυτή την προσπάθεια. Μέσα από τα συστήματα Taxis και Eispraxis, η Εφορία έχει πλέον τη δυνατότητα να «βλέπει» άμεσα τι συμβαίνει σε κάθε επιχείρηση. Το ηλεκτρονικό τιμολόγιο, το ψηφιακό δελτίο αποστολής, οι POS που συνδέονται με τις ταμειακές μηχανές, το νέο σύστημα BANCAPP αλλά και το ψηφιακό πελατολόγιο, δίνουν στη φορολογική διοίκηση όλα τα εργαλεία για να κάνει ακριβείς και γρήγορους ελέγχους, χωρίς να χρειάζεται να στείλει ελεγκτές στο κατάστημα.
Τα στοιχεία που έχουν ήδη συγκεντρωθεί δείχνουν ξεκάθαρα γιατί χρειάζεται τόση προσοχή. Σύμφωνα με την τελευταία εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων, πάνω από 26.000 επιχειρήσεις έλαβαν φέτος πιστωτικό σημείωμα, δηλαδή είχαν επιστροφή φόρου. Το συνολικό ποσό που επέστρεψε η Εφορία ξεπέρασε το 1,1 δισ. ευρώ, με κάθε επιχείρηση να παίρνει κατά μέσο όρο 43.500 ευρώ. Την ίδια ώρα, πάνω από 1,4 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα πήραν αυτόματη επιστροφή φόρου, συνολικού ύψους 563 εκατ. ευρώ – με τον καθένα να βλέπει στους λογαριασμούς του περίπου 388 ευρώ.
Οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ έχουν εντοπίσει φαινόμενα κατάχρησης, ειδικά από εποχικές επιχειρήσεις. Κάθε χρόνο, κάποιες μικρές επιχειρήσεις κάνουν έναρξη το καλοκαίρι, λειτουργούν για λίγους μήνες, κόβουν τιμολόγια, εισπράττουν ΦΠΑ και… εξαφανίζονται πριν προλάβουν να αποδώσουν τον φόρο στο κράτος. Για να βάλει φρένο σε αυτή την τακτική, η Ανεξάρτητη Αρχή χρησιμοποιεί μια νέα τακτική: όσοι ανοίγουν επιχείρηση από 1/1/2024 και μετά και έχουν απλογραφικά βιβλία, υποχρεώνονται να υποβάλλουν δηλώσεις ΦΠΑ κάθε μήνα – και όχι ανά τρίμηνο, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα.
Η ρύθμιση αφορά σχεδόν 93.000 νέες επιχειρήσεις και επαγγελματίες που ξεκίνησαν μέσα στο 2024, ενώ από 1η Απριλίου 2025 και μετά, ισχύει αυτόματα για όλους τους νέους επαγγελματίες και επιχειρήσεις που ανοίγουν δραστηριότητα. Η αλλαγή αυτή στοχεύει κατευθείαν το «παραθυράκι» που εκμεταλλεύονταν πολλοί στο παρελθόν και αναμένεται να περιορίσει σημαντικά τη φοροδιαφυγή, κυρίως από «φαντάσματα» της αγοράς.
